Yayınlarınızın KU Kurumsal Arşivine Eklenmesi
Koç Üniversitesi Kurumsal Arşivi (KUIR), Koç Üniversitesi araştırmacıları tarafından oluşturulan araştırma çıktılarına ev sahipliği yapan elektronik bir arşividir.
Koç Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi tarafından yönetilen KUIR, Koç Üniversitesi’nde yürütülen bilimsel araştırmaların görünürlüğünü arttırmak, zaman alıcı araştırma raporlama çalışmalarına yardımcı olmak ve Üniversitenin bilimsel araştırma çıktılarının dijital ortamda koruma altına alınması gibi süreçlerle ilgili destek sağlar.
KUIR, açık erişim makaleler ve konferans bildirilerilerine ev sahipliği yaparken, öğretim üyesi, personel ve lisansüstü öğrencilerin web’te bilimsel içerik yayınlaması için de bir yer sağlar. Bu nedenle Koç Üniversitesi akademik personeli, araştırma görevlisi ve lisans üstü öğrencilerinin yayınları memnuniyetle KUIR’da yayınlanabilir.
KUIR’ın devamlı büyüyen bir arşiv olduğunu ve şu anki durumunda Koç Üniversitesi’nin araştırma çıktılarının tamamının bir kaydı olmadığını hatırlatmak isteriz.
Suna Kıraç Kütüphanesi:
- Kurumsal Arşivi (KUIR) yönetir
- Açık Erişim politikaları konusunda KU Akademik Topluluğu için irtibat görevi yürütür.
- Yayıncıların Sherpa / Romeo alatformundaki Açık Erişim politikalarını kontrol eder.
- Akademik makale, kitap, konferans bildirileri ve gri literatür (bilimsel yayıncılar tarafından kontrol edilemeyen gayri resmi yayınlanmış yazılı materyal, örneğin raporlar) gibi yayınların doğru versiyonunun saklanmasını sağlar.
- Yayınları tanımlamak için bibliyografik metadata (tanımlayıcı veri) oluşturur: yazar adı, unvan, konu / anahtar kelimeler, özet, alıntılar, DOI numarası, etkinliğin adı, kısaltma ve hibe numarası, yayın tarihi, varsa ambargo süresi ve değişmez bir web bağlantısı ile yayınlanmasını ve sağlar.
Lisans Uygunluk Kontrolü: SHERPA/ROMEO
SHERPA / RoMEO Platformunu Kullanarak KUIR’a Hangi Versiyonun Ekleyebileceğini Belirleme
Bu bölümde, bir makalenin (veya paylaşmak istediğiniz diğer herhangi bir bilimsel çalışmanın) KUIR’a nasıl ekleneceğini görebilirsiniz. Öncesinde, lütfen aşağıdaki 3 maddeyi göz önünde bulundurun;
- Ambargo süreleri
- Yayın sözleşmenizin şartları
- Uygun versiyonu yayınlamak
Bu sorunlar, her yayıncının telif hakkı devir sözleşmesinin bir parçası olarak verdiği izinlerin bir özetini bulmanıza yardımcı olan SHERPA / RoMEO web sitesi kullanılarak netleştirilebilir.
SherpaRomeo platformunun kullanılması: Örneğin, Journal of Economic History’de yayınlanan bir makalemiz olduğunu varsayalım. Arama kutusuna derginin “BAŞLIĞINI” girin. Doğru başlığı veya ISSN numarasını girdiğinizden emin olun. Emin değilseniz “ile başlar” veya “içerir” anlamına gelen “starts with” ve “contains” seçeneklerini kullanabilirsiniz.
Sonrasında SHERPA / RoMEO, The Journal of Economic History dergisi için aşağıdaki sayfayı getirecektir:
SHERPA / RoMEO dergileri arşivleme politikalarına göre yeşil, mavi, sarı veya beyaz olarak kodlar, ancak her dergi için sayfada yer alan şartlar ve koşulları bölümü ayrıca önemlidir.
Burada, Journal of Economic History makaleleri için öncelikle şu bilgiler yer alır;
- Yazar pre-print versiyonu arşivleyebilir
- Yazar post-print versiyonu arşivleyebilir
- Yazar yayıncı versiyonunu (publisher’s version/PDF) arşivleyemez
Bu genel şartlarla:
- Yazar pre-print versiyonu kişisel web sitesinde, akademik birimin web sitesinde, sosyal medya sayfasında, kurumsal arşivde, PubMed Central, Europe PMC veya arXiv gibi ticari olmayan konu arşivlerinde yayınlayabilir.
- Yazar post-print versiyonu kişisel web sitesinde, akademik birimin web sitesinde, sosyal medya sayfasında, kurumsal arşivde, PubMed Central, Europe PMC veya arXiv gibi ticari olmayan konu arşivlerinde makalenin yayınlanmak üzere kabulünden sonra yayınlayabilir.
- Yayıncının versiyonu (publisher’s version/PDF) kullanılamaz
- Yayınlanmış özler (abstract) yayınlanabilir
- Pre-print versiyonda yayın kabul kaydı yer almalıdır
- Yayıncının ve kaynağın telif haklarının kabul edildiği belirtilmedir.
- Yayıncı versiyonuna veya derginin web sitesine mutlaka bağlantı verilmelidir.
Peki bunlar ne anlama geliyor: Bu çalışmanın yazarı pre-print veya post-print versiyonlarını Koç Üniversitesi Kurumsal Arşivinde yayınlayabilir. Bu örnekte içerik, yayıncı versiyonu ile aynı olacağından, yazarın post-print’in yayınlaması önerilmektedir.
Burası önemli, çünkü makalenin yayıncı versiyonuna erişim abonelik gerektirmektedir. Bu makalenin yazarı, post-print’i KUIR’da yayınladığında, makalenin yayıncı versiyonuna (publisher’s version/PDF) bağlantı vermelidir. Böylece bu makaleyi arayan biri kütüphane veya kişisel abonelik yoluyla Journal of Economic History dergisine erişebiliyorsa, makalenin yayıncı versiyonunu okurken sorun yaşamayacaktır. Bir yazar makalesinin post-print versiyonunu KUIR’da yayınladığında, içerik, aboneliği olmayanlar için ücretsiz yani açık erişim olacaktır.
Kurumsal Arşive Uygun Yayın Versiyonu
Terminoloji üzerine birkaç söz: Preprints, Postprints
Yayıncılar (ve SHERPA / RoMEO), yazarlar tarafından saklanan arşivleme haklarını detaylandırırken bir makalenin üç versiyonu arasında ayrım yapar: pre-print, post-print ve yayıncı versiyonu (publisher’s version). Bu 3 versiyon arasındaki farkı anlamak önemlidir:
- Preprint: Ön baskı olarak da isimlendirilen preprint makalenin bir dergiye gönderildiği orijinal halidir. Yazarlar diğer araştırmacılardan preprint versiyonun değerlendirilmesi için yardım talep etmiş olsalar da preprint versiyon resmi bir meslektaş incelemesi sürecinden (peer review process) geçmemiş kabul edilir. Preprintler fiziksel olarak genellikle bir dönem ödevi gibi görünürler- minimum biçimlendirmeye sahip çift aralıklı bir .doc dosyası formatındadırlar.
- Postprint: Meslektaş inceleme sürecinde (peer review process) olan ve gözden geçirenin yorumlarını içeren belgedir. Henüz yazının dergide yayınlanması için gerekli unsurlarla biçimlendirilmemiş, yayınlanmadan önceki son halidir. Bu aşamada henüz bilinen akademik dergi makalesine benzeyecek şekilde formatlanmamıştır. Biçim olarak bir PDF dokumanı olmasına rağmen yine de bir çift aralıklı .doc dosyasına benzeyebilir. Postprint bazen “final submitted manuscript” ya da “accepted manuscript” olarak isimlendirilebilir.
- Yayıncı versiyonu (Publishers version/PDF): Bu versiyon makalenin derginin web sitesinde yayınlanan versiyonudur. Yayıncı tarafından profesyonelce dizgilenmiş bu versiyon derginin bilinen formatıyla uyumlu görünmektedir. Makalenin diğer formatları Kurumsal Arşiv’de yer alırsa makalenin bu versiyonuna bağlantı verilmelidir.
Uygun Yayın Versiyonu ile ilgili detaylı bilgi için “Uygun Versiyon Belirleme Rehberini” inceleyebilirsiniz.